NMMS शिष्यवृत्ती परीक्षा 2025-26 : संपूर्ण माहिती
राष्ट्रीय आर्थिक दुर्बल घटक विद्यार्थ्यांसाठी शिष्यवृत्ती योजना परीक्षा (NMMS) ही केंद्र शासनमान्य योजना आहे. या परीक्षेद्वारे इ. 8 वीतील हुशार आणि आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकातील विद्यार्थ्यांना निवडून त्यांना शिष्यवृत्ती देण्यात येते. 2025-26 या शैक्षणिक वर्षासाठी NMMS परीक्षा महाराष्ट्र राज्य परीक्षा परिषद, पुणे यांच्यामार्फत दिनांक 14 डिसेंबर 2025 रोजी घेण्यात येणार आहे.
🎯 योजनेची उद्दिष्टे
- आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटकातील बुद्धिमान विद्यार्थ्यांना शोधणे व त्यांना शैक्षणिक प्रोत्साहन देणे.
- विद्यार्थ्यांना उच्च माध्यमिक स्तरापर्यंत शिक्षण घेण्यास प्रोत्साहन देणे.
- विद्यार्थ्यांचा सर्वांगीण विकास घडवून त्यांना राष्ट्र व समाजसेवेसाठी तयार करणे.
📌 पात्रता
- महाराष्ट्र राज्यातील मान्यताप्राप्त शाळांमध्ये इ. 8 वी मध्ये शिकणारे विद्यार्थी पात्र असतील.
- पालकांचे वार्षिक उत्पन्न ₹3,50,000/- पेक्षा कमी असावे.
- विद्यार्थ्याने इ.7 वी मध्ये किमान 55% गुण मिळवलेले असावेत (SC/ST विद्यार्थ्यांसाठी किमान 50% गुण आवश्यक).
📝 अर्ज प्रक्रिया
ऑनलाईन अर्ज 21 ऑगस्ट 2025 पासून www.mscepune.in किंवा www.msceenms.in या संकेतस्थळांवर उपलब्ध असतील.
| अर्ज करण्याची अवस्था | दिनांक | शुल्क |
|---|---|---|
| नियमित अर्ज | 21/08/2025 ते 11/09/2025 | ₹100 |
| विनाविलंब अर्ज | 12/09/2025 ते 20/09/2025 | ₹100 + विलंब शुल्क ₹50 |
📖 परीक्षेचे स्वरूप
- परीक्षा दिनांक: 14 डिसेंबर 2025
- परीक्षेत 2 पेपर्स असतील:
- मानसशक्ती चाचणी (MAT) – 90 गुण, वेळ 90 मिनिटे
- शालेय क्षमता चाचणी (SAT) – 90 गुण, वेळ 90 मिनिटे
- एकूण गुण: 180
- प्रश्नपत्रिका बहुपर्यायी (MCQ) प्रकारची असेल.
- नकारात्मक गुणांकन (Negative Marking) नाही.
📊 विषयवार गुणांचे वितरण
- मानसशक्ती चाचणी (MAT) – तर्कशक्ती, कार्यकारणभाव, भाषिक व अभाषिक चाचण्या.
- शालेय क्षमता चाचणी (SAT) – इ.7 वी व इ.8 वीच्या अभ्यासक्रमावर आधारित.
- सामान्य विज्ञान – 35 गुण
- सामाजिक शास्त्र – 35 गुण
- गणित – 20 गुण
🏆 निकाल व शिष्यवृत्ती
- निकाल फेब्रुवारी 2026 मध्ये जाहीर होणार आहे.
- निवड झालेल्या विद्यार्थ्यांना इ.9 वी ते इ.12 वी दरम्यान वार्षिक ₹12,000/- (महिना ₹1,000/-) शिष्यवृत्ती मिळेल.
- शिष्यवृत्ती मिळवण्यासाठी विद्यार्थ्यांनी प्रत्येक वर्षी किमान 60% गुण मिळवणे आवश्यक (SC/ST विद्यार्थ्यांसाठी 55%).
📌 तयारीसाठी खास टिप्स
- दररोज किमान 2 तास गणित आणि तर्कशक्तीच्या सरावासाठी द्या.
- सामान्य विज्ञान व सामाजिक शास्त्रासाठी इ.7 वी व इ.8 वीच्या पाठ्यपुस्तकांवर भर द्या.
- पूर्वीच्या प्रश्नपत्रिका व सराव संच सोडवा.
- वेळ व्यवस्थापनाचा सराव करण्यासाठी मॉक टेस्ट द्या.
- दर आठवड्याला स्वतःची प्रगती तपासा.
❓ वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)
1) NMMS शिष्यवृत्ती मिळण्यासाठी किती टक्के गुण आवश्यक आहेत?
सामान्य विद्यार्थ्यांना 60% गुण व SC/ST विद्यार्थ्यांना 55% गुण आवश्यक आहेत.
2) शिष्यवृत्ती किती रक्कम मिळते?
इ.9 वी ते इ.12 वी दरम्यान विद्यार्थ्यांना वार्षिक ₹12,000/- (महिना ₹1,000/-) शिष्यवृत्ती दिली जाते.
3) अर्ज कुठे करावा?
अर्ज www.mscepune.in किंवा
www.msceenms.in या संकेतस्थळावर ऑनलाइन भरता येतो.
4) परीक्षेत निगेटिव्ह मार्किंग आहे का?
नाही. या परीक्षेत निगेटिव्ह मार्किंग नाही.
5) परीक्षा कोणत्या भाषेत असते?
मराठी, हिंदी, इंग्रजी, गुजराती, उर्दू, तेलगू व कन्नड या भाषांमध्ये परीक्षा देता येते.
✍️ निष्कर्ष : NMMS शिष्यवृत्ती परीक्षा ही आर्थिक दुर्बल पण बुद्धिमान विद्यार्थ्यांसाठी एक उत्तम संधी आहे. योग्य तयारी, सराव व वेळेचे नियोजन करून विद्यार्थी ही परीक्षा उत्तीर्ण होऊ शकतात व शिष्यवृत्तीचा लाभ घेऊ शकतात.
